Dlaczego wymiana filtra oleju jest równie ważna jak sam olej – jak działa filtr oleju i co musisz wiedzieć

Wielu kierowców doskonale wie, że olej silnikowy pełni kluczową funkcję w utrzymaniu sprawności silnika. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, że filtr oleju jest równie ważnym elementem układu smarowania. Bez niego olej, nawet najwyższej jakości, może nie spełniać swojej roli w stu procentach. W tym artykule przyjrzymy się temu, jak działa filtr oleju, dlaczego jego obecność jest nieodzowna, a także czemu wymiana filtra oleju powinna być traktowana równie poważnie jak regularna wymiana samego oleju. To niepozorne urządzenie ma bezpośredni wpływ na trwałość jednostki napędowej, jej wydajność oraz koszt eksploatacji pojazdu w dłuższej perspektywie.

Jak działa filtr oleju i jaką pełni rolę w silniku

Filtr oleju to niewielki, ale niezwykle istotny komponent silnika spalinowego. Jego głównym zadaniem jest oczyszczanie oleju z zanieczyszczeń mechanicznych, które pojawiają się podczas normalnej eksploatacji silnika. Do takich zanieczyszczeń zalicza się opiłki metalu, cząstki nagaru, sadzy czy pozostałości po procesach spalania. Bez skutecznego filtrowania, te mikroskopijne cząsteczki krążyłyby w obiegu olejowym, powodując zwiększone zużycie elementów trących – takich jak łożyska, tłoki, pierścienie czy wał korbowy.

Filtr oleju działa na zasadzie mechanicznego zatrzymywania zanieczyszczeń. Wewnątrz jego obudowy znajduje się materiał filtrujący, zwykle wykonany z celulozy, włókien syntetycznych lub mieszanki obu tych materiałów. Struktura tego medium została zaprojektowana w taki sposób, aby zatrzymać jak najwięcej zanieczyszczeń, jednocześnie nie ograniczając przepływu oleju. Przefiltrowany olej wraca do obiegu i może bezpiecznie smarować wszystkie ruchome elementy silnika.

W nowoczesnych silnikach stosuje się często filtry z zaworem obejściowym, który w przypadku zapchania materiału filtracyjnego umożliwia przepływ oleju z pominięciem filtra, chroniąc tym samym silnik przed zatarciem. Warto jednak podkreślić, że taka sytuacja jest alarmująca i świadczy o skrajnym zużyciu filtra – a zatem zaniedbanej konserwacji.

Dlaczego regularna wymiana filtra oleju ma kluczowe znaczenie

Wymiana filtra oleju to czynność, która powinna towarzyszyć każdej wymianie oleju silnikowego. Pominięcie tego etapu może prowadzić do szybkiego zanieczyszczenia świeżo wlanego oleju, co z kolei wpływa negatywnie na jego właściwości smarne i ochronne.

Oto kluczowe powody, dla których wymiana filtra oleju jest niezbędna:

• Filtr z czasem traci swoją skuteczność – ilość zanieczyszczeń, które magazynuje, osiąga w końcu poziom krytyczny, po którym nie może ich dalej skutecznie zatrzymywać.

• Zanieczyszczony filtr zwiększa opory przepływu – co prowadzi do obniżenia ciśnienia oleju w układzie smarowania.

• Zawór obejściowy się otwiera – gdy filtr jest zapchany, olej omija materiał filtracyjny, a zanieczyszczenia trafiają bezpośrednio do silnika.

• Skraca się żywotność oleju – zanieczyszczenia nagromadzone w zużytym filtrze przyspieszają degradację nowego oleju.

• Ryzyko kosztownej awarii wzrasta – drobne cząstki metalu i nagaru mogą uszkodzić precyzyjne elementy układu napędowego.

Właśnie dlatego traktowanie filtra jako drugorzędnego komponentu to poważny błąd. Z punktu widzenia długowieczności silnika i optymalnych kosztów eksploatacyjnych, wymiana filtra oleju powinna być rutynowym elementem każdego serwisu olejowego. W przeciwnym razie narażamy się na niepotrzebne ryzyko i większe wydatki.

Skutki zaniedbania wymiany filtra oleju – czego się spodziewać

Zaniedbanie tak podstawowej czynności, jaką jest wymiana filtra oleju, może mieć poważne i kosztowne konsekwencje. Choć wiele osób bagatelizuje tę czynność, traktując ją jako opcjonalny dodatek do wymiany oleju, w rzeczywistości ma ona bezpośredni wpływ na kondycję i trwałość silnika.

W pierwszej kolejności należy zrozumieć, że zużyty filtr oleju przestaje spełniać swoją funkcję. Zatrzymuje coraz mniej zanieczyszczeń, przez co do układu smarowania przedostają się cząsteczki metalu, sadzy, popiołu oraz nagaru. Te drobiny, choć z pozoru niegroźne, przyspieszają zużycie współpracujących powierzchni w jednostce napędowej. W efekcie dochodzi do mikrouszkodzeń, które z czasem prowadzą do poważnych usterek – takich jak zatarcie panewek, zużycie pierścieni tłokowych czy spadek kompresji.

Kolejnym skutkiem jest obniżenie efektywności smarowania. Zanieczyszczony olej traci swoje właściwości – gorzej przewodzi ciepło, trudniej przylega do powierzchni metalowych i szybciej się utlenia. Silnik zaczyna pracować w trudniejszych warunkach, co objawia się zwiększonym hałasem, pogorszonym przyspieszeniem, a także wzrostem spalania.

Zaniedbany filtr oleju może też doprowadzić do zatkania kanałów olejowych. W skrajnych przypadkach prowadzi to do niedostatecznego smarowania i gwałtownej awarii jednostki napędowej. W nowoczesnych silnikach z turbosprężarką oznacza to także zwiększone ryzyko uszkodzenia samego turbo – jeden z najdroższych podzespołów silnika.

Krótko mówiąc, oszczędność kilkudziesięciu złotych na filtrze może zakończyć się koniecznością przeprowadzenia kosztownej naprawy, liczonej nawet w tysiącach.

Jak często należy wymieniać filtr oleju i jak to zrobić prawidłowo

Częstotliwość wymiany filtra oleju powinna być ściśle powiązana z interwałami wymiany oleju silnikowego. Standardowo, w samochodach osobowych stosujących oleje mineralne lub półsyntetyczne, rekomendowana wymiana następuje co 10 000 – 15 000 kilometrów. W przypadku olejów syntetycznych ten interwał może sięgać 20 000 kilometrów, jednak nawet wtedy nie należy zaniedbywać wymiany filtra oleju – powinno się ją przeprowadzać każdorazowo przy wymianie oleju, bez wyjątków.

Właściwy sposób wymiany filtra oleju wygląda następująco:

• Należy najpierw spuścić zużyty olej silnikowy i poczekać, aż silnik lekko ostygnie.

• Następnie odkręca się stary filtr oleju, często przy użyciu specjalnego klucza.

• Przed założeniem nowego filtra, jego gumową uszczelkę warto delikatnie posmarować świeżym olejem – zapewni to lepsze uszczelnienie.

• Nowy filtr należy dokręcić ręką – bez użycia siły czy narzędzi, aby nie uszkodzić gwintu lub uszczelki.

• Po zainstalowaniu nowego filtra, można wlać świeży olej i uruchomić silnik na kilka minut, kontrolując, czy nie ma wycieków.

Dla kierowców, którzy pokonują krótkie dystanse w mieście lub eksploatują pojazd w trudnych warunkach (duże obciążenia, jazda z przyczepą, duża wilgotność powietrza), zaleca się skrócenie interwałów wymiany. Nawet jeśli samochód nie osiąga deklarowanych kilometrów, filtr i olej warto zmieniać co najmniej raz do roku. To prosta inwestycja w długowieczność silnika.

Wniosek jest prosty – filtr oleju to nie dodatek, ale filar niezawodnej pracy silnika. Regularna wymiana filtra oleju nie tylko chroni jednostkę napędową, ale też daje kierowcy realne oszczędności, zapobiegając kosztownym awariom.

Sprawdź również informacje na stronie internetowej: https://automagia.pl.